Janusz Komorowski urodził się w Warszawie 11 sierpnia 1929 r. z ojca Franciszka i matki Henryki z Brzostowskich. Ojciec zatrudniony był Państwowych Zakładach Inżynierii w Ursusie a podczas wojny, by uniknąć przymusowego wywiezienia do Niemiec, przyjął pracę w Państwowej Straży Pożarnej w Warszawie.
Mały Janusz od 9 roku życia należał do drużyny zuchowej i lecie 1939 r. złożył Obietnicę Zucha w Popowie n/Bugiem na kolonii letniej. W 1941 roku włączony został do konspiracji. Zatrudnił się w zakładzie fryzjerskim, który świadczył między innymi usługi Niemcom na terenie koszar. Janusz na polecenie Zygmunta Kaczyńskiego ps. „Wesoły” prowadził rozpoznanie pomieszczeń i stanu wojska w tych koszarach. Zajmował się również przewożeniem małych paczek z tajną prasą z Pruszkowa do Warszawy. Jesienią 1941 podczas rewizji w kolejce EKD żandarmi znaleźli przy nim przesyłkę z tajnej drukarni. Chłopak znał zawartości paczki, lecz zaprzeczał temu. Podczas przesłuchania na Dworcu Zachodnim wymierzono mu karę uderzeniami pałką z metalową nakładką na krzyż 70 razy i dłonie po 25 razy. Po utracie przytomności, nieznani ludzie przenieśli go do internatu Rady Głównej Opiekuńczej przy ul. Sienkiewicza 14 w Warszawie. Gdy doszedł do siebie i zaleczył rany, pozostał tam na stałe. Niedługo potem internat przeniósł się do willi „Capri” w Otwocku, ul Lelewela 5.
W internacie panowała życzliwa atmosfera, a istniejące warunki lokalowe i terenowe pozwalały na realizację harcerskiego stylu życia. Kierownikiem był dawny hufcowy z Torunia hm Jerzy Gołoński, zaś kadrę stanowili w większości instruktorzy ZHP.
Przyjęty do drużyny „Zawiszy” Szarych Szeregów, 3 maja 1942 roku wraz z 17 kolegami złożył przyrzeczenie na ręce hm Jerzego Gołońskiego pseudonim „Długi” w obecności wizytatora „Pasieki” hm Przemysława Góreckiego pseudonim „Kuropatwa” (twórca i komendant powstańczej poczty polowej). Janusz otrzymał pseudonim „Antek”, stopień młodzika i ołowiany krzyż harcerski. Przeszedł podstawowe szkolenie harcerstwa konspiracyjnego urozmaicone licznymi zbiórkami i nocnymi ćwiczeniami w lasach otwockich.
Podczas odwiedzin w domu rodzinnym na Ochocie, 12 maja 1943 r. nad miastem pojawiły się sowieckie samoloty bombardujące. Jedna z bomb zniszczyła doszczętnie dom, w którym mieszkali państwo Komorowscy. Zginął ojciec i siostra Janusza. On sam i jego mama doznali ciężkich ran. Przewieziony do Szpitala Maltańskiego przy ul. Senatorskiej był poddany operacji, po czym zachorował na tężec. Po długich cierpieniach, cudownie wyleczony wrócił do internatu w Otwocku.
Tam ukończył szkołę podstawową i rozpoczął naukę w gimnazjum na tajnych kompletach. Podjął też pracę konspiracyjną w szerszym zakresie. Pełnił służbę łącznika, przewodnika, kolportera tajnej prasy, wartownika stojącego na czujkach w lesie lub przy ulicach. Wysyłany z różnymi przesyłkami do śródmieścia Warszawy pomagał z kolegami w wybijaniu otworów w piwnicach domów, aby zapewnić ludności cywilnej swobodne przemieszczanie się podczas ulicznych łapanek.
W styczniu 1944 r. uzyskał stopień wywiadowcy i został włączony do Bojowych Szkół Szarych Szeregów.
W lipcu do Otwocka i okolic zjeżdżali się żołnierze 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty AK, by dalej przemieścić się do Warszawy oczekującej na godzinę „W”. Harcerze z willi „Capri” pełnili dla nich rolę przewodników i opiekunów. Dwa dni przed wybuchem Powstania Warszawskiego karczewską „ciuchcią” eskortował i później rozprowadzał oficerów 27 WDP AK do punktów kontaktowych w Śródmieściu i na Ochocie w Warszawie. Nie mógł jednak wrócić do Otwocka, gdyż ruch „ciuchci” został zatrzymany działaniami frontowymi i rozpoczęły się walki powstańcze. Janusz nawiązał kontakt z „Bolkiem”, hm Stefanem Mirowskim, komendantem Chorągwi Warszawskiej Szarych Szeregów, którego poznał wcześniej w willi „Capri”, dokąd przyjeżdżał na różne spotkania konspiracyjne. 15-to letni harcerz został natychmiast włączony do grupy „Zawiszaków” wykonywującej z wielkim poświęceniem niebezpieczne zadania służby pomocniczej w blokach ZUS.
13 sierpnia wypędzono mieszkańców na Zieleniak, stamtąd na Dworzec Zachodni do wagonów towarowych. Z transportu udało się Januszowi uciec w Ursusie. W połowie października szukał schronienia w internacie RGO na ul. Hynka, kierowanym przez płk Jerzego Strzałkowskiego, którego wychowankowie, również harcerze Szarych Szeregów, nazwani zostali „Jerzykami” wykonywali zadania w Powstańczych Oddziałach Specjalnych. Przypadkowo natknął się na ul. Krakowskiej na patrol żandarmów, którzy go zatrzymali i wraz z innymi mężczyznami przewieźli do koszar w wyludnionej Warszawie przy ul. Puławskiej (róg Rakowieckiej). Tam był zorganizowany obóz pracy przymusowej. Więźniowie w 10-osobowych grupach pod nadzorem żandarma wykonywali na dużym mrozie prace fizyczne w różnych punktach Warszawy. 16 stycznia 1945 roku, po skończonej pracy Niemcy uformowali dużą kolumnę z udziałem wojska i ludności cywilnej i pośpiesznie wyprowadzili w kierunku Błonia. Na całej trasie trwał silny ostrzał z dział armatnich i samolotów sowieckich. Nad ranem wszyscy znaleźli się w Puszczy Kampinoskiej, gdzie kolumna rozproszyła się i każdy radził sobie na własną rękę. Januszowi udało się dojść do Leszna, skąd pieszo wrócił do wyzwolonej Warszawy. Nie mając schronienia ani środków do życia wstąpił ochotniczo do wojska, w którym służył przez pół roku, zajmując się rusznikarstwem broni automatycznej.
Wraz z mamą znalazł schronienie u znajomych ludzi w Ursusie. W 1947 roku rozpoczął pracę w RSW „Prasa”. Pracował również w Wydawnictwie MON – w charakterze redaktora w kilku redakcjach i agencjach wydawniczych, m.in. w Krajowej Agencji Wydawniczej do roku 1982. Pracując, uzupełniał wykształcenie na kierunku pedagogiki kulturalno-oświatowej. W 1983 r. objął stanowisko kierownika oficyny wydawniczej w Kancelarii Sejmu, gdzie pracował przez dziesięć lat do czasu przejścia na emeryturę.
Janusz Komorowski należy do osób bardzo aktywnych i zaangażowanych społecznie. Wielki zapał i aktywność z pewnością wyniósł z harcerstwa. Po wojnie istniało zapotrzebowanie na harcerstwo. W 1945 r. Janusz Komorowski wstępuje do 55 Warszawskiej Drużyny im. Gen. Władysława Sikorskiego w Ursusie, gdzie pionierską rolę w tworzeniu drużyn i hufca odegrał phm Edmund Pokrzywa. Na pierwszym obozie letnim nad jeziorem Mały Jagocin k. Piszu prawie wszyscy uczestnicy ubrani byli w nowe mundury harcerskie i bardzo okazale prezentowali się. Z uwagi na zmianę pracy i szkoły, wstępuje do 3 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej im. Tadeusza Kościuszki w Ursusie, w której był do rozwiązania ZHP w 1949 r ze stopniem ćwika i przygotowywany do stopnia harcerza orlego. Angażował się również w prace w Hufcu ZHP Warszawa-Południe.
W 1958 r. zamieszkał w Warszawie, gdzie przez pierwsze dwa lata współpracował jako reporter z Radiostacją Harcerską.
W 1980 r na warszawskim Mokotowie powołano do życia Harcerski Krąg Seniorów. Przewodniczącym był hm Zbigniew Duszota. Krąg miał zasięg ogólnopolski. W 1986 r powstają kręgi seniorów w innych hufcach. W tworzeniu takiego kręgu z udziałem dawnych harcerzy Szarych Szeregów z terenów Otwocka i Wawra w marcu 1986 r bierze udział również Janusz Komorowski.
Druh hm Stanisław Broniewski w siedzibie Archiwum m. st. Warszawy zorganizował Komisję Szarych Szeregów, również o zasięgu ogólnokrajowym. Prowadzono tam weryfikację członków Szarych Szeregów. Janusz Komorowski otrzymał legitymacje o numerze 1501 z podpisem „Orszy” 27 września 1984 r.
Powstawało środowisko „Synów Pułku”, które reprezentowało najmłodszych żołnierzy II wojny światowej na wszystkich fontach. Janusz Komorowski wraz z odznaką otrzymuje legitymację nr 4455 z dnia 22.07.1985 r.
Władze państwowe postanowiły uhonorować Akowców, żołnierzy Szarych Szeregów i innych uczestników tzw. ruchu oporu w czasie okupacji niemieckiej. Rozpoczęły się wzajemne poszukiwania uczestników i świadków okresu wojny. Pisano relacje, zbierano archiwalne dokumenty potrzebne do weryfikacji. W odniesieniu do Szarych Szeregów wiele dokumentów było złożonych w Głównej Kwaterze ZHP. Wydział Historii wydawał zaświadczenia potwierdzające udział w konspiracji. Janusz Komorowski włącza się bardzo aktywnie w poszukiwaniu kolegów z internatu Willi „Capri” w Otwocku. Zbiera kserokopie wspomnień i relacji członków tworzącego się Kręgu Seniorów Roju „Sosny” i „Wierna Rzeka” w Otwocku, by starannie je powklejać do Kroniki i udostępnić innym.
W 1988 r otrzymuje stopień i mundur instruktorski. Podczas uroczystej zbiórki Kręgu w Puszczy Kampinoskiej dnia 10.06.1989 r z działem kapelana AK ks. hm. Jana Raczkowskiego i komendanta hufca ZHP w Otwocku, wraz z grupą innych harcerzy Szarych Szeregów składa zobowiązanie instruktorskie.
22 marca 1989 r otrzymuje Honorową Odznakę Zasłużony dla Hufca ZHP Otwock. W styczniu 1990 r Krajowa Rada Harcerskich Kręgów Seniorów przyznała mu, po pomyślnym odbyciu próby, stopień Harcerza Rzeczypospolitej. Stopień podharcmistrza otrzymuje 15 września 1990 r., zaś harcmistrza 2 września 1996 r.
W listopadzie1990 r. w Wesołej koło Warszawy odbył się zjazd założycielski Stowarzyszenia Szarych Szeregów. Działający dotychczas Krąg Seniorów Roju” Sosny” i „Wierna Rzeka” w Owocku przekształca się w Krąg Szarych Szeregów, jego członkowie na przewodniczącego wybierają Janusza Komorowskiego. Oprócz tego, Zarząd Główny mianował druha Janusza weryfikatorem Szarych Szeregów na rejon Wawer-Otwock-Celestynów.
Nastąpiła transformacja ustrojowa. Dokonywały się również zmiany w harcerstwie. Powstał ZHR, ZHP r.z. 1918, Stowarzyszenie Harcerstwa Katolickiego „Zawiszacy”. W 1991 r do Częstochowy zjeżdżają się harcerze i skauci oraz młodzież z całego świata na spotkanie z Papieżem Janem Pawłem II.
Wiele dokumentów było ukrywanych i przechowywano je w różnych miejscach w kraju i za granicą. Janusz Komorowski dowiaduje się, że pewne dokumenty dotyczące konspiracyjnej AK i Szarych Szeregów znajdują się w Lublinie, w KUL-u. Wydobywa je i wykorzystuje w środowiskach AK i Szarych Szeregów oraz upowszechnia je.
Ponad 50 lat czekali uczestnicy tamtych wydarzeń, aby uczcić bohaterów i etos Szarych Szeregów – Amii Krajowej.
Janusz Komorowski zamieszcza w prasie lokalnej i krajowej materiały i teksty popularyzujące legendarnych żołnierzy AK i Szarych Szeregów. Upowszechnia informacje o ugrupowaniach działających w konspiracji, przekazuje bieżące relacje ze spotkań i uroczystości patriotyczno-religijnych.
Współorganizuje jednostki Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej IV Rejonu „Fromczyn” i VII Obwodu „Obroża” Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej.
Zabiegał u władz Warszawy, zbierając setki podpisów, aby nazwać jedna z ulic imieniem legendarnego Komendanta Chorągwi Warszawskiej Szarych Szeregów, kawalera Orderu Virtuti Militari, por. AK hm. Stefana Mirowskiego. Opracował również scenariusz apelu w tej sprawie.
Przez lata Janusz Komorowski przejawia aktywność głównie w Otwocku. Oto przykłady jego działań (samodzielnych i we współpracy z innymi podmiotami):
- Skwer obok Magistratu i Teatru im. Jaracza w Otwocku otrzymał imię Szarych Szeregów (wniosek J.K.)
- Ufundowano – przy wsparciu władz miasta – Sztandar IV Rejonu „Fromczyn” VII Obwodu „Obroża” Armii Krajowej (J.K. sporządził szkic tekstowo-graficzny)
- Odsłonięto pomnik ku czci żołnierzy AK i Szarych Szeregów z IV Rejonu „Fromczyn” i Roju „Sosny” na Skwerze Szarych Szeregów
- Rondo w centrum Otwocka otrzymało imię legendarnego kaznodziei, kapelana AK ks. hm. Jana Raczkowskiego (wniosek J.K., który przemawiał na uroczystości nadana nazwy
- Armia Krajowa ma ulicę swojego imienia w Otwocku
- Władze miasta ufundowały proporzec organizacyjny Kręgu Seniorów ZHP i żołnierzy Szarych Szeregów na wniosek Janusza Komorowskiego, który również opracował projekt i przemawiał podczas uroczystości przekazania proporca
- Patronami Hufca ZHP w Otwocku zostali komendant Roju „Sosny” hm Jerzy Gołoński i ks. hm Jan Raczkowski. J.K. przemawiał podczas uroczystości
- Hufiec ZHP w Otwocku przyjął nazwę Roju „Sosny” Szarych Szeregów, dzięki staraniom Janusza Komorowskiego, który również zbierał pieniądze na sztandar i przemawiał na podczas uroczystości
- Opracował tekst i grafikę oraz we własnym zakresie zlecił wykonanie miedzianej tablicy pamięci Szarych Szeregów w formacie B-2, która została odsłonięta 11 listopada w kościele św. Wincentego a ’Paulo w Otwocku. (J.K. wygłosił przemówienie podczas odsłonięcia tablicy).
19 września 2002 r. został mianowany na stopień porucznika przez Ministra Obrony Narodowej.
W Warszawie na Zjeździe Stowarzyszenia Szarych Szeregów wybrano Janusza Komorowskiego do Rady Naczelnej, której przewodniczyła Maria Stypułkowska-Chojecka pseudonim „Kama” (uczestniczka słynnej akcji zamachu na kata Warszawy, F. Kutscherę). Przez kilka kadencji pełnił funkcję sekretarza.
Z dniem 12 października 2023 roku, Zarząd Główny Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej podjął decyzję o wyborze Janusza Komorowskiego na funkcję p.o. prezesa Zarządu Głównego ŚZŻAK.
Odznaczenia:
- Złoty Krzyż Zasługi – 1976
- Odznaka za zasługi dla RSW „Prasa-Książka-Ruch” – 1977
- Złota Odznaka Honorowa „Za zasługi dla Warszawy” – 1980
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 1986
- Krzyż Armii Krajowej Londyn – 1986
- Odznaka honorowa Zasłużony Pracownik Państwowy – 1988
- Krzyż za zasługi dla ZHP z Rozetą-Mieczami – 1988
- Warszawski Krzyż Powstańczy – 1992
- Odznaka Weterana Walk o Niepodległość (UdSKiOR) – 1995
- Krzyż Partyzancki – 1997
- Medal za Warszawę 1939-1945 – 1997
- Medal „Pro Memoria” (UdSKiOR) – 2005
- Odznaka „Złota Sosenka” w uznaniu zasług dla miasta Otwocka – 2006
- Odznaka za zasługi w upowszechnianiu kultury (przyznał Prezydent Miasta Otwock) – 2007
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 2008
- Medal „Pro Patria” (UdSKiOR) – 2013
- Złoty medal „Aut ne tentaris aut perfice. Nie próbuj – Dokonuj” – (przyznała Komendantka Chorągwi Stołecznej ZHP) – 2023
Por. hm Janusz Komorowski uczestniczy niezmiennie we wszystkich ważnych wydarzeniach Hufca ZHP w Otwocku. Jest członkiem Komisji Historycznej Hufca ZHP Otwock, której dostarczył bardzo dużo dokumentów i której powierzył opiekę nad swoją Kroniką Kręgu Szarych Szeregów Armii Krajowej Otwock.
Warszawa, listopad 2023 r.
Opracował hm. Zbigniew Bugaj HR